17285587148123
981031
https://www.ikrakitap.com/buyuk-kuran-tefsiri-hulasatul-tefasir-16-cilt-takim-ali-arslan
BÜYÜK KUR'AN TEFSİRİ - HULASAT'ÜL TEFASİR - 16 CİLT TAKIM - ALİ ARSLAN
5000.00
Not: 1995 Yılı OKUSAN yayıcılık Orjinal Baskısıdır.
Eski 26 Yıl önceki baskı olduğundan hafif lekeler, sararmalar var. Çok titiz olan, dış görünüşe önem veren kişilere tavsiye etmiyoruz, bu neden den dolayı iade etmek isteseler, iade edebilirler ama gidiş-dönüş (2 kargo) masrafını hesabından düşüp para iadesi yapılır.
Ali Arslan tarafından yazılan Büyük Kur’an Tefsiri Hulasatüt Tefasir adlı kitabı incelemektesiniz.
Büyük Kur’an Tefsiri Hulasatüt Tefasir kitabı hakkında yorumları oku yup kitabın konusu, özeti, fiyatı, satış şartlarıbilgiyi geniş bir şekilde edinebilirsiniz.
Eski 26 Yıl önceki baskı olduğundan hafif lekeler, sararmalar var. Çok titiz olan, dış görünüşe önem veren kişilere tavsiye etmiyoruz, bu neden den dolayı iade etmek isteseler, iade edebilirler ama gidiş-dönüş (2 kargo) masrafını hesabından düşüp para iadesi yapılır.
Ali Arslan tarafından yazılan Büyük Kur’an Tefsiri Hulasatüt Tefasir adlı kitabı incelemektesiniz.
Büyük Kur’an Tefsiri Hulasatüt Tefasir kitabı hakkında yorumları oku yup kitabın konusu, özeti, fiyatı, satış şartlarıbilgiyi geniş bir şekilde edinebilirsiniz.
Yaratan Rabbinin adıyla oku . O, insanı " alak " dan yarattı. Oku, Senin Rabbin en cömert olandır. Alak 1-2
BÜYÜK KUR’AN TEFSİRİ - HULASATÜ’T TEFASİR
büyük kuran tefsiri - hulasatüt tefasir
SAHABE ASRINDA TEFSİR
Sahabe arasındatefsir âlimi olarak şöhret bulmuş on kişi vardır: Dört halife, Abdullah bin Mesud, İbni Abbas, Ubey bin Kâb, Zeyd bin Sabit, Ebu Mus'el Eşari ve Abdullah bin Zübeyr'dir. Hulefai erbaadan en fazla tefsir Hz. Ali'den rivayet edilmiştir. Diğer üç halifeden az rivayet vardır. Hicretin 32. senesinde vefat eden Abdullah bin Mesud'dan, Hz. Ali'nin tefsirinden daha fazla tefsir rivayet edilmiştir. Abdullah bin Abbas ise (hicretin 68. senesinde Taif'te vefat etti.) Kur'an'ın tercümanıdır. Bu ümmetin en büyük âlimi ve müfessirlerinin de üstadıdır. Tefsir hususunda sayılamayacak kadar fazla tefsir ondan nakledilmiştir. Çünkü peygamber «Ya Rab! Onu dinde fakıh kıl ve ona tevili öğret» diye dua etmiştir. Daha önce de belirttiğimiz gibi Abdullah İbn Abbas'ın tefsirinden en makbulü, Ali bin Ebi Talha el Haşimi, (Hicretin 143. senesinde vefat etmiştir) rivayetidir. Buhari de bu zaten tefsirine itimad etmiştir. Kays bin Müslim el Kufî (Hicretin 120. senesinde vefat etmiştir) da Ata bin Said'den ve Abdullah bin Abbas'tan tefsir rivayet etmiştir. Siyret sahibi İbni İshak da, İbni Abbas'tan tefsir rivayet etmiştir. Ebu Nasr Muhammed bin Sahib el Kelbi (146. da vefat etmiştir) de rivayet etmiştir. Onun rivayeti en zayıf rivayettir. Hele onunla beraber Muhammed bin Es-Süddi, (Hicretin 186. senesinde vefat etmiştir) olursa o vakit hiç güvenilmez.
Hicretin 20. senesinde vefat eden Ubey bin Kâb'tan Ebu Cafer er Razi, Rebi bin Enes'ten, o da Ebu Âliye'den büyük bir tefsir bölümü rivayet etti. Ubey bin Kab sahabelerin Kur'an'ı en fazla ve en güzel okuyanıydı. Hicretin 45. senesinde vefat eden Zeyd bin Sabit el-Ensari de vahy kâtiblerinden bir zattı. Hz. Ebu Bekir (R.A.) devrinde Kur'an'ı cemettiği sahifelerden, sonra Hz. Osman devrinde kurulan Kur'an komisyonunda başkan olarak vazife gördü.
Hicretin 44. senesinde vefat eden Abdullah bin Kays el Eş'ari, (ki künyesi Ebu Mus'el el Eşari'dir) nin de tefsiri vardır. Tabiin devrinde tefsiri en iyi Mekke âlimleri biliyordu. Onların başında Abdullah bin Mes'ud ve İbni Abbas geliyordu. Hicretin 133. senesinde vefat eden Mucahid bin Cebr Kur'an'ı otuz defa Abdullah İbni Abbas'ın yanında tekrar etti!.. İmam Şafii ve Buharî bu zatın tefsirine güvenmişlerdir.
Hicretin 94. senesinde vefat eden Said bin Cübeyr, hicretin 105. senesinde Mekke'de vefat eden İbni Abbas'ın azadlısı İkrime, hicretin 106. senesinde Mekke'de vefat eden Tavus bin Kisani el-Yemenî, hicretin 114. senesinde vefat eden Ata bin Ebi Ribah el Mekkî, İbni Abbas'ın talebelerinden ve Mekke'nin tefsir âlimlerindendirler. Sufyani Servi «Tefsiri dört kişiden: Said bin Cübeyr, Mücahid, İkrime ve Dahhak'tan alınız» buyurdu. Kattade «Bilki tabiinin en fazla tefsir bileni dört kişidir: Ata bin ebi Ribah, menasık hususunda en ileridedir. Said bin Cübeyr, tefsir hususunda en ileridedir. İkrime, siyeri herkesten daha iyi biliyor. Hasan Basri, helâl ve haramı herkesten daha iyi biliyor.» dedi.
Küfe âlimleri İbni Mes'ud'un talebeleriydi. En meşhurları hicretin 102. senesinde vefat eden Alkame bin Kayş, hicretin 75. senesinde vefat eden Esved bin Zeyd, hicretin 95. senesinde vefat eden İbrahim en Nehai, hicretin 105. senesinde vefat eden Eş'şabi'dir.
Medine âlimleri hicretin 136. senesinde vefat eden Zeyd bin Eşlem El Adevi'nin talebeleridir. Onun bir tefsiri vardır. Tefsirlerin en meşhurlarından ve kökenlerinden sayılır. Talebeleri; hicretin 182. senesinde vefat eden oğlu Abdurrahman bin Zeyd, hicretin 179. senesinde vefat eden İmam Malik bin Enes, hicretin 121. senesinde vefat eden Hasan el-Basri, hicretin 135. senesinde vefat eden Ata bin Ebu Muslimi Horasani, hicretin 117. senesinde vefat eden Muhammed bin Kâbul-Kürezi, hicretin 90. senesinde vefat eden Ebu Aliye Refi' bin Mihran b. Riyahe, hicretin 105. senesinde vefat eden Dahhak bin Mezahim, Hicretin 111. senesinde vefat eden Atiyye bin Said el-Avfî, hicretin 117. senesinde vefat eden Kattade bin Hahame es-Senusî, hicretin 139. senesinde vefat eden Rebi bin Malik, hicretin 127. senesinde- vefat eden İsmail bin Abdurrahman Es-Suddi el Kebir'dir.
Üçüncü bir tabaka var ki ashab ve tabiîn sözlerini derlemişlerdir. Hicretin 198. senesinde vefat eden Süfyan bin Uyeyne, hicretin 197 senesinde vefat eden Übeyd bin el-Cerrahi el Kufi, hicretin 160. senesinde vefat eden Şube bin Haccac, hicretin hangi senesinde vefat ettiği belli olmayan Yezid bin Harun es-Sülemi, hicretin 213. senesinde vefat eden Abdurrezzak, hicretin 121. senesinde vefat eden Adem bin Ebi İyas, hicretin 238. senesinde vefat eden İshak bin Rahveh, imam ve hafız olduğu gibi Nişaburludur. Hicretin 205. senesinde vefat eden Rayli' bin Ubade, hicretin hangi senesinde vefat ettiği belli olmayan Abdullah bin Humeyr bin Cehevi, ve hicretin 235. senesinde vefat eden imam, hafız ve Kûfe'li Ebu Bekir bin Ebi Şeybe'dirler.
TEFSİRCİLERİN DÖRDÜNCÜ TABAKASI
Bu tabaka şunlardır: Hicretin 343. senesinde vefat eden Ali bin Ebi Talha, hicretin 327. senesinde vefat eden İbni Ebi Hatem Abdurrahman bin Muhammed er Razi, hicretin 273, senesinde vefat eden İbni Maceh, (Hadis hafızıdır) Ebu Abdullah Muhammed el Kazvinî, hicretin 410. senesinde vefat eden İbnu Merdüyeh Ebu Bekir Ahmed bin Musa el İsfehani, hicretin 354. senesinde vefat eden Ebu Şeyh bin Hibban el Busti, Hicretin 236. senesinde vefat eden İbrahim bin El Munzir hicretin 310. da vefat eden Ebu Cafer Muhammed bin Cerir et Taberi, bu zat, asrının en meşhur tefsircilerinden bir zattı. Suyuti, Itkanında «onun kitabı, tefsir kitablarının en yücesi ve en büyüğüdür. Çünkü o evvelâ hadislerin vecihlendirilmesine çalışıyor, sonra bazısını diğerine tercih eder, sonra i'raba çalışır. Sonra ahkâmî âyetlerden istinbat etmeye çalışıyor. Onun tefsiri bir bakımdan geçmişlerin tefsirlerinin hepsinden daha üstündür. İmamı En-Navevî, Tehzib sahibi İbnu Ceririn kitabı tefsirde benzeri yazılmamış bir kitabtır, der. Ebu İshak el İsferayini «Eğer bir kişi İbni Cerir'in tefsirini elde etmek için Çin'e dahi giderse çok sayılmaz» der.
İbni Cerir arkadaşlarına şunu söylüyordu: «Sizin tefsir ilmine karşı şu anda neşeniz var mıdır?»
Onlar: «Miktarı ne kadar olacak?» diye sorarlardı. Onlara cevap olarak: «Otuz bin yaprak olacaktır.»
Dediler ki:
— Bu çalışma hayatı, tamamlanmazdan önce ifna eden bir çalışma olur.
Bunun üzerine İbni Cerir üçbin yaprak kadar tefsirini kısalttı. Subki «Tabakat-i Mufessirin» de böyle söylüyor.
TEFSİRCİLERİN BEŞİNCİ TABAKASI
Bu bahsi geçen zatlardan sonra bir grup insanlar çıktı. Tefsirleri faidelerle dolu, senedleri hafzedilmiş, kitablar telif etmişlerdir.
1) Hicretin 310. senesinde vefat eden Ebu İshak Ez-Zeccac, İbrahim bin Servi en Nahvi onlardan birisidir. Tefsirine «Meanul-Kur'an» ismini vermiştir.
2) Hicretin 377. senesinde vefat eden Ebu Ali el Farisi'dir ki, bu zat lügat ve belagatta delil idi, onun çeşitli fenler hakkında birçok telifi vardır.
3) Hicretin 351. senesinde vefat eden Ebu-Bekr Muhammed bin Hasan (ki Nakkaş diye biliniyor) el-Mısrî'dir.
4) Ebu Caferi Nuhas «Nahiv» âlimlerindendir. Mısırlıdır. Hicretin 338. de vefat etmiştir.
5) Hicretin 437. senesinde vefat eden Mekki bin Ebil Kays en Nehavi denilen zattır.
6) Hicretin 430. da vefat eden Ebul Abbas Ahmed bin Ahbarul-Mehdevi'dir.
İşte bu dönemde sözler isnadları hazfedilerek nakledildiği için sıhhatli sözler hasta sözlere karıştı. Herkes gördüğü bir sözü tefsirine yazmaya, kalbine ne gelirse ona güvenmeye başladı. Selefi salihten rivayet edilene pek bakan olmadı. Sır sahasında uyulacak âlimlerin kimler olması gerektiğine de iltifat edilmedi. Karmakarışık bir vaziyet meydana geldi.
BU TEFSİRİ DERLERKEN MÜRACAAT ETTİĞİMİZ KAYNAKLAR
1 — Ebu Cafer Muhammed bin Cerir Et Taberi, vefatı 310. Doğumu belli değildir.
2 — Zemahşeri'nin Keşşafi'dir. (Doğumu: 467, Vefatı: 538).
3 — «Envarul Tenzil», Nasiruddin Abdullah bin Ömer el Beyzavi’nindir. (Vefatı 692).
TEFSİRCİLERİN BEŞİNCİ TABAKASI
Bu bahsi geçen zatlardan sonra bir grup insanlar çıktı. Tefsirleri faidelerle dolu, senedleri hafzedilmiş, kitablar telif etmişlerdir.
1) Hicretin 310. senesinde vefat eden Ebu İshak Ez-Zeccac, İbrahim bin Servi en Nahvi onlardan birisidir. Tefsirine «Meanul-Kur'an» ismini vermiştir.
2) Hicretin 377. senesinde vefat eden Ebu Ali el Farisi'dir ki, bu zat lügat ve belagatta delil idi, onun çeşitli fenler hakkında birçok telifi vardır.
3) Hicretin 351. senesinde vefat eden Ebu-Bekr Muhammed bin Hasan (ki Nakkaş diye biliniyor) el-Mısrî'dir.
4) Ebu Caferi Nuhas «Nahiv» âlimlerindendir. Mısırlıdır. Hicretin 338. de vefat etmiştir.
5) Hicretin 437. senesinde vefat eden Mekki bin Ebil Kays en Nehavi denilen zattır.
6) Hicretin 430. da vefat eden Ebul Abbas Ahmed bin Ahbarul-Mehdevi'dir.
İşte bu dönemde sözler isnadları hazfedilerek nakledildiği için sıhhatli sözler hasta sözlere karıştı. Herkes gördüğü bir sözü tefsirine yazmaya, kalbine ne gelirse ona güvenmeye başladı. Selefi salihten rivayet edilene pek bakan olmadı. Sır sahasında uyulacak âlimlerin kimler olması gerektiğine de iltifat edilmedi. Karmakarışık bir vaziyet meydana geldi.
BU TEFSİRİ DERLERKEN MÜRACAAT ETTİĞİMİZ KAYNAKLAR
1 — Ebu Cafer Muhammed bin Cerir Et Taberi, vefatı 310. Doğumu belli değildir.
2 — Zemahşeri'nin Keşşafi'dir. (Doğumu: 467, Vefatı: 538).
3 — «Envarul Tenzil», Nasiruddin Abdullah bin Ömer el Beyzavi’nindir. (Vefatı 692).
4 — Ebul Kasım Hüseyin bin Muhammed er Ragıb el İsfehani, (Vefatı 500'ci yılın başında).
5 — «Mefatih ul Gayb», Fahreddini Razî'dir, (Vefatı 610).
6 — Hicretin 516. nda vefat eden Hüseyin bin Mes'ud el-Bagavi'-nin tefsiridir.
7 — Hicretin 774. de vefat eden Hafız İmaduddin Ebul Fida İsmail bin Kesir'in tefsiridir.
8 — Hatibi Şerbinin «Es Sirac el Münir» adlı tefsiri. (Vefatı: 977).
9 — Alusinin «Ruh ul Beyan»ı. (Doğum: 1217, Vefat: 1270).
10 — Buhari şerhi AYNİ.
11 — Celaleyn Tefsiri,
12 — «İrşadul-Aklis-Selim ilâ Mezayel - Kur'an'il-Kerîm» adlı Ebussuud Efendinin tefsiri. (Vefat: 982).
13 — Müslimin en-Nevavi tarafından yazılmış şerhi,
14 — Merağinin Tefsiri,
15— Sıddık - Hasan Han el-Buharî el-Kanucî (1248- ) Fethul-Beyan adlı tefsiri,
16 — İsmail-Hakkî el-Bursevî Ruhul-Beyan adlı tefsiri,
17 — Allame Tantavî Cevherinin el-Cevahir adlı tefsiri,
18 — Yirminci asrın şehidi Seyyid Kutubun «Fizilâlil-Kur'an'ı,
19 — İbnu-Kayyım el-Cevzînin «et-Tefsirul-Kayyım adlı tefsiri,
20 — Büyük âlim Elmalılı Hamdi Yazır hocamızın «Hak dini Kur'-an dili adlı Türkçe tefsiri,
21 — Büyük Mudekkik Hasan Basri Çantay'ın «Kur'an-ı Hakim ve Meali Kerîm» adlı tefsiri,
22 — Büyük edip Ömer Riza Doğrul'un «Tanrı Buyruğu» adlı tefsiri,
23 — Allame Cemaleddin el-Kasımî'nin «Meha sinüt-Tevil» adlı tefsiri,
24 — Es-Seyyid Muhammed Reşid Rıza'nın «Tefsirül-Menarı» adlı tefsiri,
25 — İmam Celalüddin Abdurrahman es-Suyutî'nin «Ed-Durrül-Mensûr Fit-Tefsiri Bil-Me'sûr» adlı tefsiri,
26 — «Tenvirul-Mikyas» adlı ve İbnu-Abbas'dan rivayet edilen tefsir,
27 — İmam-ı Suyutî'nin «el-İtkan Fiûlumil-Kur'ân» adlı kitabı,
5 — «Mefatih ul Gayb», Fahreddini Razî'dir, (Vefatı 610).
6 — Hicretin 516. nda vefat eden Hüseyin bin Mes'ud el-Bagavi'-nin tefsiridir.
7 — Hicretin 774. de vefat eden Hafız İmaduddin Ebul Fida İsmail bin Kesir'in tefsiridir.
8 — Hatibi Şerbinin «Es Sirac el Münir» adlı tefsiri. (Vefatı: 977).
9 — Alusinin «Ruh ul Beyan»ı. (Doğum: 1217, Vefat: 1270).
10 — Buhari şerhi AYNİ.
11 — Celaleyn Tefsiri,
12 — «İrşadul-Aklis-Selim ilâ Mezayel - Kur'an'il-Kerîm» adlı Ebussuud Efendinin tefsiri. (Vefat: 982).
13 — Müslimin en-Nevavi tarafından yazılmış şerhi,
14 — Merağinin Tefsiri,
15— Sıddık - Hasan Han el-Buharî el-Kanucî (1248- ) Fethul-Beyan adlı tefsiri,
16 — İsmail-Hakkî el-Bursevî Ruhul-Beyan adlı tefsiri,
17 — Allame Tantavî Cevherinin el-Cevahir adlı tefsiri,
18 — Yirminci asrın şehidi Seyyid Kutubun «Fizilâlil-Kur'an'ı,
19 — İbnu-Kayyım el-Cevzînin «et-Tefsirul-Kayyım adlı tefsiri,
20 — Büyük âlim Elmalılı Hamdi Yazır hocamızın «Hak dini Kur'-an dili adlı Türkçe tefsiri,
21 — Büyük Mudekkik Hasan Basri Çantay'ın «Kur'an-ı Hakim ve Meali Kerîm» adlı tefsiri,
22 — Büyük edip Ömer Riza Doğrul'un «Tanrı Buyruğu» adlı tefsiri,
23 — Allame Cemaleddin el-Kasımî'nin «Meha sinüt-Tevil» adlı tefsiri,
24 — Es-Seyyid Muhammed Reşid Rıza'nın «Tefsirül-Menarı» adlı tefsiri,
25 — İmam Celalüddin Abdurrahman es-Suyutî'nin «Ed-Durrül-Mensûr Fit-Tefsiri Bil-Me'sûr» adlı tefsiri,
26 — «Tenvirul-Mikyas» adlı ve İbnu-Abbas'dan rivayet edilen tefsir,
27 — İmam-ı Suyutî'nin «el-İtkan Fiûlumil-Kur'ân» adlı kitabı,
28 — Muhammed Ali es-Sabunî'nin «Tefsiru-Ayatil-Ahkâm» adlı tefsiri,
29 — İmam Ebu-Bekr Ahmed er-Razî el-Cessas (Vefat 370) «Ahkamul-Kur'an» adlı tefsiri;
30 — Ebu - Hayyamn «el-Bahrul-Mühit» adlı tefsiri. (Doğumu: 654, vefatı: 745).
31 — Ebu-Abdullah Muhammed bin Ahmed el-Kürtubî'nin «el-Ca-mi'Li-Ahkâmil-Kur'ân» adlı tefsiri. (Vefatı: 671).
32 — Muhammed bin Ali eş-Şevkanî (1173-1250) «Fethül-Kadir» adlı tefsiri,
33 — İbnul-Cevzi'nin «Zadul-Mesir Fi İlmit-Tefsir» adlı tefsiri. (Doğumu: 510, vefatı: 597).
34 — Ez-Zerkeşi'nin «El-Burhan Fi-Ulumil-Kur'an» adlı tefsiri,
35 — Konyalı M. Vehbî efendinin «Hulasetul-Beyan» adlı tefsiri,
36 — İmam-ı Safi'nin «Ahkamül-Kur'an» adlı tefsiri,
37— M. Abdül-Azim Ez-Zarkan'm «Menahilul-İrfan» adlı kitabı.
Bu kaynaklar yanında hadis kitablarının tefsir bölümlerine de müracaat ettik.
Zaman zaman lûğat kitablarına da baş vurduk.
Tefsiri bil-Mesur'da İbni-Ceriri Taberi, İbnu-Kesir ve Ed-Durrul-Mensur'un bir çok bölümünü kitabımıza aktardık. Bu bakımdan tefsirimize «Tefsiri-Bir-Rivaye» de denilebilir.
Yaptığımız nakilleri bazen motamot, bazen de özet olarak aldık.
Naklettiğimiz görüşlere ille katılıyoruz kanaati güdülmemelidir. Bazı ihtilaflı meselelerde tercihimizi sunarız. Bazen her hangi bir tercih yapmaksızın büyük muctehidlerin ihtilâflarını olduğu gibi naklediyoruz. Bundan gayemiz; okuyucuyu bu değerli görüşlere muttali kılmaktır.
Ahkâm bahislerini mümkün olduğu kadar muctehid imamların görüşlerini vererek naklettik.
Bazı yerlerde Alusînin «Ruhul-Meani» adlı tefsirinden «İşâri tefsir» diye adlandırılan bölümü malûmat için, naklettik. Fakat peşinen söyliyelim ki orası sahamızın dışında olduğu için menfi veya müsbet bir tavır almamız mümkün değildir.
29 — İmam Ebu-Bekr Ahmed er-Razî el-Cessas (Vefat 370) «Ahkamul-Kur'an» adlı tefsiri;
30 — Ebu - Hayyamn «el-Bahrul-Mühit» adlı tefsiri. (Doğumu: 654, vefatı: 745).
31 — Ebu-Abdullah Muhammed bin Ahmed el-Kürtubî'nin «el-Ca-mi'Li-Ahkâmil-Kur'ân» adlı tefsiri. (Vefatı: 671).
32 — Muhammed bin Ali eş-Şevkanî (1173-1250) «Fethül-Kadir» adlı tefsiri,
33 — İbnul-Cevzi'nin «Zadul-Mesir Fi İlmit-Tefsir» adlı tefsiri. (Doğumu: 510, vefatı: 597).
34 — Ez-Zerkeşi'nin «El-Burhan Fi-Ulumil-Kur'an» adlı tefsiri,
35 — Konyalı M. Vehbî efendinin «Hulasetul-Beyan» adlı tefsiri,
36 — İmam-ı Safi'nin «Ahkamül-Kur'an» adlı tefsiri,
37— M. Abdül-Azim Ez-Zarkan'm «Menahilul-İrfan» adlı kitabı.
Bu kaynaklar yanında hadis kitablarının tefsir bölümlerine de müracaat ettik.
Zaman zaman lûğat kitablarına da baş vurduk.
Tefsiri bil-Mesur'da İbni-Ceriri Taberi, İbnu-Kesir ve Ed-Durrul-Mensur'un bir çok bölümünü kitabımıza aktardık. Bu bakımdan tefsirimize «Tefsiri-Bir-Rivaye» de denilebilir.
Yaptığımız nakilleri bazen motamot, bazen de özet olarak aldık.
Naklettiğimiz görüşlere ille katılıyoruz kanaati güdülmemelidir. Bazı ihtilaflı meselelerde tercihimizi sunarız. Bazen her hangi bir tercih yapmaksızın büyük muctehidlerin ihtilâflarını olduğu gibi naklediyoruz. Bundan gayemiz; okuyucuyu bu değerli görüşlere muttali kılmaktır.
Ahkâm bahislerini mümkün olduğu kadar muctehid imamların görüşlerini vererek naklettik.
Bazı yerlerde Alusînin «Ruhul-Meani» adlı tefsirinden «İşâri tefsir» diye adlandırılan bölümü malûmat için, naklettik. Fakat peşinen söyliyelim ki orası sahamızın dışında olduğu için menfi veya müsbet bir tavır almamız mümkün değildir.
Tefsirimizisminden de anlaşıldığı gibi mevcud tefsirlerin bir özetidir. Kanaatımızca daha lüzumlu gördüğümüz meseleleri ve görüşleri nakletmiş bulunuyoruz. Değişik kıraatlara pek fazla yer vermedik. Bazı istilahları arabçada kullanıldığı gibi isti'mal ettik. Tefsir içinde adı geçen zatların isimlerinin okunuş tarzını isim ve künyeleri konu edinen kitablardan naklettik. Bazı müsteşriklerin adlarının Frenkçesinî bulamadığımız için zevkimize göre yazdık.
Meal kısmında mevcud meallerden bazı âyetlerde değişiklik görebilirsin. Muhakkak ki, onu ya Beyzavî veya Celâleyn tefsirine göre tanzim ettiğimizi bil.
Tefsirimizin son cildinde genel bir fihristiyle beraber içinde adı geçen zatların tercüme halleri verilecektir.
Cenab-ı Mevlâdan dileğimiz bu Kur'an'a olan hizmetimizi seadeti dareynimize vesile kılmasıdır. Hem beni hem de fakru zaruret içerisinde yetişmem için her fedakârlığa katlanan anne ve babamı affetmesini dilerim yüce Mevlâmızdan...
Meal kısmında mevcud meallerden bazı âyetlerde değişiklik görebilirsin. Muhakkak ki, onu ya Beyzavî veya Celâleyn tefsirine göre tanzim ettiğimizi bil.
Tefsirimizin son cildinde genel bir fihristiyle beraber içinde adı geçen zatların tercüme halleri verilecektir.
Cenab-ı Mevlâdan dileğimiz bu Kur'an'a olan hizmetimizi seadeti dareynimize vesile kılmasıdır. Hem beni hem de fakru zaruret içerisinde yetişmem için her fedakârlığa katlanan anne ve babamı affetmesini dilerim yüce Mevlâmızdan...
SON SÖZÜMÜZ
Kur'anı Kerim, peygamberlerin en sonuncusu Hz. Muhammed Mustafa'ya (Aleyhisselâtu vesselam) gelen en son ilâhî kitabdır. Bu mübarek Kitab, tâ Kıyamete kadar bütün insanlar ve cinlere yol gösterecek yegâne ilâhî kaynak olarak hüküm sürecektir. Onu her türlü saldırıdan koruyacağını Allah (Celle Celâlühü) söz vermiştir. «Elbette (Kur'anı) biz indirdik ve elbette onu biz koruyacağız.» (El-Hicir: 9).
Bu mukaddes kitabımız, dinimizin birinci derecede hüküm kaynağıdır. Dört delilin birincisi hattâ derin düşünülürse, delillerin tamamıdır. Bu ilâhî kaynak, bazen bir âyette değişik olarak bir kaç hükmü birden gözlerin önüne serdiği için onu bir roman havasıyla okumak hatalıdır.
Her cümlesini dikkatli ve itinalı okumak, kelimelerini kılı kırk yararcasına tedkik etmek, tekrar ede, ede görünürde kapalı görünen kelimelerin hakikatine bir oranda yaklaşmak her müslümanın vazifesidir.
Beşeriyyetin saadetinin kaynağı olan Kur'ân Arapça olarak inmiştir. O, ilâhî kelâmı aktaran kelimeler geniş kapsamlı kelimeler olduğundan ancak onlar Kur'ân'ın muhtevasını taşır, başka dillerde kullanılan kelimeler bu ifadeden yoksun olduğundan Kur'ân başka dillere ancak Mealen nakledilebilir. Hiç bir Meal aslın yüzde - yüzünü ifade edemez ve ibadetlerin ifâsında aslın yerine geçemez. Mealleri okuyan «işte Kur'ân bu kadarcıktır.» diyemez.
Meallarına bakarak Kur'an'ın azametinde şüpheye düşenler varsa, kusur kendilerine aiddir. Çünkü Meal, bir bakıma motamot bir çeşit tercüme sayılır!.. Mümkün olduğu kadar Kur'ân'ın kısaca bir mânasını ifade etmeye çalışır. Dünyadaki denizlere yedi deniz daha eklenip Kur'ân'daki kelimelerin ifade ettiği mânaları yazmakda kullanılırsa, o mürekkep yetmiyecektir. Allah kelâmının ifade ettiği mânâlar bitmeden o mürekkep bitecektir. «De ki: Eğer Rabbimin kelimelerini yazmak için bütün denizler mürekkep olsa, muhakkak ki. Rabbimin kelimeleri tükenmeden denizler tükenirdi, bir o kadar daha yardımcı getirsek bile!..» (El-Kehf: 109).
Kur'anı Kerim, peygamberlerin en sonuncusu Hz. Muhammed Mustafa'ya (Aleyhisselâtu vesselam) gelen en son ilâhî kitabdır. Bu mübarek Kitab, tâ Kıyamete kadar bütün insanlar ve cinlere yol gösterecek yegâne ilâhî kaynak olarak hüküm sürecektir. Onu her türlü saldırıdan koruyacağını Allah (Celle Celâlühü) söz vermiştir. «Elbette (Kur'anı) biz indirdik ve elbette onu biz koruyacağız.» (El-Hicir: 9).
Bu mukaddes kitabımız, dinimizin birinci derecede hüküm kaynağıdır. Dört delilin birincisi hattâ derin düşünülürse, delillerin tamamıdır. Bu ilâhî kaynak, bazen bir âyette değişik olarak bir kaç hükmü birden gözlerin önüne serdiği için onu bir roman havasıyla okumak hatalıdır.
Her cümlesini dikkatli ve itinalı okumak, kelimelerini kılı kırk yararcasına tedkik etmek, tekrar ede, ede görünürde kapalı görünen kelimelerin hakikatine bir oranda yaklaşmak her müslümanın vazifesidir.
Beşeriyyetin saadetinin kaynağı olan Kur'ân Arapça olarak inmiştir. O, ilâhî kelâmı aktaran kelimeler geniş kapsamlı kelimeler olduğundan ancak onlar Kur'ân'ın muhtevasını taşır, başka dillerde kullanılan kelimeler bu ifadeden yoksun olduğundan Kur'ân başka dillere ancak Mealen nakledilebilir. Hiç bir Meal aslın yüzde - yüzünü ifade edemez ve ibadetlerin ifâsında aslın yerine geçemez. Mealleri okuyan «işte Kur'ân bu kadarcıktır.» diyemez.
Meallarına bakarak Kur'an'ın azametinde şüpheye düşenler varsa, kusur kendilerine aiddir. Çünkü Meal, bir bakıma motamot bir çeşit tercüme sayılır!.. Mümkün olduğu kadar Kur'ân'ın kısaca bir mânasını ifade etmeye çalışır. Dünyadaki denizlere yedi deniz daha eklenip Kur'ân'daki kelimelerin ifade ettiği mânaları yazmakda kullanılırsa, o mürekkep yetmiyecektir. Allah kelâmının ifade ettiği mânâlar bitmeden o mürekkep bitecektir. «De ki: Eğer Rabbimin kelimelerini yazmak için bütün denizler mürekkep olsa, muhakkak ki. Rabbimin kelimeleri tükenmeden denizler tükenirdi, bir o kadar daha yardımcı getirsek bile!..» (El-Kehf: 109).
Büyük Kur'ân Tefsiri, Cilt: 1 F.ll
Gerçek budur, öyle ise hiç bir tercüme, hiç bir Meal, hiç bir tefsir kitabı Kur'ân'ın azametini olduğu gibi aktaramaz. Ancak «Ehli-sünnet vel-cemaat» itikadına uygun yapılmış Meallere, ve «Selefi-salihin»in inancına ters düşmiyen tefsirler Rabbimizin yüce kitabına birer anahtardırlar. Birazcık olsun onun engin ve derin mânâlarını aktarmaya yardımcıdırlar. İşte bizimde kaleme aldığımız bu eser, bu sahada bir nebzecik hizmete vesile olsun maksadıyle yazılmıştır. Hatta diyebiliriz ki şimdiye kadar yazılanların bir özetidir. Bal arısının değişik çiçeklerden balı derlemesine benzer. Yoksa «Zamahşerî»lerin, «İbnû-Kesir»lerin, «Beyzavî»lerin kalem oynattıkları tefsir sahası nerede biz acizler nerdeyiz?
Mevcud Mealların hepsi de bir dereceye kadar dinî hizmetleri yerine getirmeye gayret sarfettiklerinde şübhem yoktur. Lâkin çoğu kopyacılık yoluyle meydana geldiğinden birisinde bulunan hata ve yanlışlık aynen diğerine de geçmiştir, örnek olarak «El-Beyyine» sûresinin beşinci âyetini gösterebiliriz. Bakınız mevcud Meallerin çoğunda bahsi geçen âyetin son cümlesi şöyle meallandirilmiştir: «İşte doğru din budur!..» Halbuki, elimizde bulunan Arapça tefsirlerin hepsinde «îşte bu, dosdoğru milletin dinidir!» şeklinde âyet mânâlandırılmıştır. Yani «Dinül-Kayyimeti» tabiri «Dinül-Milletil-Kayyeti» şeklinde değerlendirilmiştir. «El-Kayyımeti» kelimesi «Muzafün-ileyh» kabul edilmiştir. «Din» kelimesinin sıfatı değildir. Ancak zoraki bir teville olabilir. Zira «Din» kelimesi «Muzekker»dir, «El-Kayyimeti» müennesdir. «Din» kelimesi nekiredir, «El-Kayyimeti» marifedir. Eğer mevcud Meallerin yazdıkları gibi olsaydı «Zalika Ed-Dinül-Kayyimü» olması gerekirdi. Her ne ise bu bahisleri bizden sonra gelip yazdıklarımızı inceleyecek nesillerin aziz yazarlarına bırakıp sadede gelelim. Rabbimizbizi kusurlarımızla başbaşa bırakmasın. Onları affetmek suretiyle bizi paklasın. Bildiklerimizle amel etmemizi ve bilmediklerimizin de ilmini bize nasib eylesin. Amin. ( büyük kuran tefsiri kitap, ali arslan tefsir oku, ali arslan Tekirdağ eski müftüsü, İstanbul Merkez vaizi, okusan yayınları, hulasatüt tefasir )
ALİ ARSLAN
Hicrî 1404
Miladî 1984 İSTANBUL
Not: 1995 Yılı OKUSAN yayıcılık Orjinal Baskısıdır.
Eski 26 Yıl önceki baskı olduğundan hafif lekeler, sararmalar var. Çok titiz olan, dış görünüşe önem veren kişilere tavsiye etmiyoruz, bu neden den dolayı iade etmek isteseler, iade edebilirler ama gidiş-dönüş (2 kargo) masrafını hesabından düşüp para iadesi yapılır.
Ali Arslan tarafından yazılan Büyük Kur’an Tefsiri Hulasatüt Tefasir adlı kitabı incelemektesiniz.
Büyük Kur’an Tefsiri Hulasatüt Tefasir kitabı hakkında yorumları oku yup kitabın konusu, özeti, fiyatı, satış şartlarıbilgiyi geniş bir şekilde edinebilirsiniz.
Eski 26 Yıl önceki baskı olduğundan hafif lekeler, sararmalar var. Çok titiz olan, dış görünüşe önem veren kişilere tavsiye etmiyoruz, bu neden den dolayı iade etmek isteseler, iade edebilirler ama gidiş-dönüş (2 kargo) masrafını hesabından düşüp para iadesi yapılır.
Ali Arslan tarafından yazılan Büyük Kur’an Tefsiri Hulasatüt Tefasir adlı kitabı incelemektesiniz.
Büyük Kur’an Tefsiri Hulasatüt Tefasir kitabı hakkında yorumları oku yup kitabın konusu, özeti, fiyatı, satış şartlarıbilgiyi geniş bir şekilde edinebilirsiniz.
Yaratan Rabbinin adıyla oku . O, insanı " alak " dan yarattı. Oku, Senin Rabbin en cömert olandır. Alak 1-2
BÜYÜK KUR’AN TEFSİRİ - HULASATÜ’T TEFASİR
büyük kuran tefsiri - hulasatüt tefasir
SAHABE ASRINDA TEFSİR
Sahabe arasındatefsir âlimi olarak şöhret bulmuş on kişi vardır: Dört halife, Abdullah bin Mesud, İbni Abbas, Ubey bin Kâb, Zeyd bin Sabit, Ebu Mus'el Eşari ve Abdullah bin Zübeyr'dir. Hulefai erbaadan en fazla tefsir Hz. Ali'den rivayet edilmiştir. Diğer üç halifeden az rivayet vardır. Hicretin 32. senesinde vefat eden Abdullah bin Mesud'dan, Hz. Ali'nin tefsirinden daha fazla tefsir rivayet edilmiştir. Abdullah bin Abbas ise (hicretin 68. senesinde Taif'te vefat etti.) Kur'an'ın tercümanıdır. Bu ümmetin en büyük âlimi ve müfessirlerinin de üstadıdır. Tefsir hususunda sayılamayacak kadar fazla tefsir ondan nakledilmiştir. Çünkü peygamber «Ya Rab! Onu dinde fakıh kıl ve ona tevili öğret» diye dua etmiştir. Daha önce de belirttiğimiz gibi Abdullah İbn Abbas'ın tefsirinden en makbulü, Ali bin Ebi Talha el Haşimi, (Hicretin 143. senesinde vefat etmiştir) rivayetidir. Buhari de bu zaten tefsirine itimad etmiştir. Kays bin Müslim el Kufî (Hicretin 120. senesinde vefat etmiştir) da Ata bin Said'den ve Abdullah bin Abbas'tan tefsir rivayet etmiştir. Siyret sahibi İbni İshak da, İbni Abbas'tan tefsir rivayet etmiştir. Ebu Nasr Muhammed bin Sahib el Kelbi (146. da vefat etmiştir) de rivayet etmiştir. Onun rivayeti en zayıf rivayettir. Hele onunla beraber Muhammed bin Es-Süddi, (Hicretin 186. senesinde vefat etmiştir) olursa o vakit hiç güvenilmez.
Hicretin 20. senesinde vefat eden Ubey bin Kâb'tan Ebu Cafer er Razi, Rebi bin Enes'ten, o da Ebu Âliye'den büyük bir tefsir bölümü rivayet etti. Ubey bin Kab sahabelerin Kur'an'ı en fazla ve en güzel okuyanıydı. Hicretin 45. senesinde vefat eden Zeyd bin Sabit el-Ensari de vahy kâtiblerinden bir zattı. Hz. Ebu Bekir (R.A.) devrinde Kur'an'ı cemettiği sahifelerden, sonra Hz. Osman devrinde kurulan Kur'an komisyonunda başkan olarak vazife gördü.
Hicretin 44. senesinde vefat eden Abdullah bin Kays el Eş'ari, (ki künyesi Ebu Mus'el el Eşari'dir) nin de tefsiri vardır. Tabiin devrinde tefsiri en iyi Mekke âlimleri biliyordu. Onların başında Abdullah bin Mes'ud ve İbni Abbas geliyordu. Hicretin 133. senesinde vefat eden Mucahid bin Cebr Kur'an'ı otuz defa Abdullah İbni Abbas'ın yanında tekrar etti!.. İmam Şafii ve Buharî bu zatın tefsirine güvenmişlerdir.
Hicretin 94. senesinde vefat eden Said bin Cübeyr, hicretin 105. senesinde Mekke'de vefat eden İbni Abbas'ın azadlısı İkrime, hicretin 106. senesinde Mekke'de vefat eden Tavus bin Kisani el-Yemenî, hicretin 114. senesinde vefat eden Ata bin Ebi Ribah el Mekkî, İbni Abbas'ın talebelerinden ve Mekke'nin tefsir âlimlerindendirler. Sufyani Servi «Tefsiri dört kişiden: Said bin Cübeyr, Mücahid, İkrime ve Dahhak'tan alınız» buyurdu. Kattade «Bilki tabiinin en fazla tefsir bileni dört kişidir: Ata bin ebi Ribah, menasık hususunda en ileridedir. Said bin Cübeyr, tefsir hususunda en ileridedir. İkrime, siyeri herkesten daha iyi biliyor. Hasan Basri, helâl ve haramı herkesten daha iyi biliyor.» dedi.
Küfe âlimleri İbni Mes'ud'un talebeleriydi. En meşhurları hicretin 102. senesinde vefat eden Alkame bin Kayş, hicretin 75. senesinde vefat eden Esved bin Zeyd, hicretin 95. senesinde vefat eden İbrahim en Nehai, hicretin 105. senesinde vefat eden Eş'şabi'dir.
Medine âlimleri hicretin 136. senesinde vefat eden Zeyd bin Eşlem El Adevi'nin talebeleridir. Onun bir tefsiri vardır. Tefsirlerin en meşhurlarından ve kökenlerinden sayılır. Talebeleri; hicretin 182. senesinde vefat eden oğlu Abdurrahman bin Zeyd, hicretin 179. senesinde vefat eden İmam Malik bin Enes, hicretin 121. senesinde vefat eden Hasan el-Basri, hicretin 135. senesinde vefat eden Ata bin Ebu Muslimi Horasani, hicretin 117. senesinde vefat eden Muhammed bin Kâbul-Kürezi, hicretin 90. senesinde vefat eden Ebu Aliye Refi' bin Mihran b. Riyahe, hicretin 105. senesinde vefat eden Dahhak bin Mezahim, Hicretin 111. senesinde vefat eden Atiyye bin Said el-Avfî, hicretin 117. senesinde vefat eden Kattade bin Hahame es-Senusî, hicretin 139. senesinde vefat eden Rebi bin Malik, hicretin 127. senesinde- vefat eden İsmail bin Abdurrahman Es-Suddi el Kebir'dir.
Üçüncü bir tabaka var ki ashab ve tabiîn sözlerini derlemişlerdir. Hicretin 198. senesinde vefat eden Süfyan bin Uyeyne, hicretin 197 senesinde vefat eden Übeyd bin el-Cerrahi el Kufi, hicretin 160. senesinde vefat eden Şube bin Haccac, hicretin hangi senesinde vefat ettiği belli olmayan Yezid bin Harun es-Sülemi, hicretin 213. senesinde vefat eden Abdurrezzak, hicretin 121. senesinde vefat eden Adem bin Ebi İyas, hicretin 238. senesinde vefat eden İshak bin Rahveh, imam ve hafız olduğu gibi Nişaburludur. Hicretin 205. senesinde vefat eden Rayli' bin Ubade, hicretin hangi senesinde vefat ettiği belli olmayan Abdullah bin Humeyr bin Cehevi, ve hicretin 235. senesinde vefat eden imam, hafız ve Kûfe'li Ebu Bekir bin Ebi Şeybe'dirler.
TEFSİRCİLERİN DÖRDÜNCÜ TABAKASI
Bu tabaka şunlardır: Hicretin 343. senesinde vefat eden Ali bin Ebi Talha, hicretin 327. senesinde vefat eden İbni Ebi Hatem Abdurrahman bin Muhammed er Razi, hicretin 273, senesinde vefat eden İbni Maceh, (Hadis hafızıdır) Ebu Abdullah Muhammed el Kazvinî, hicretin 410. senesinde vefat eden İbnu Merdüyeh Ebu Bekir Ahmed bin Musa el İsfehani, hicretin 354. senesinde vefat eden Ebu Şeyh bin Hibban el Busti, Hicretin 236. senesinde vefat eden İbrahim bin El Munzir hicretin 310. da vefat eden Ebu Cafer Muhammed bin Cerir et Taberi, bu zat, asrının en meşhur tefsircilerinden bir zattı. Suyuti, Itkanında «onun kitabı, tefsir kitablarının en yücesi ve en büyüğüdür. Çünkü o evvelâ hadislerin vecihlendirilmesine çalışıyor, sonra bazısını diğerine tercih eder, sonra i'raba çalışır. Sonra ahkâmî âyetlerden istinbat etmeye çalışıyor. Onun tefsiri bir bakımdan geçmişlerin tefsirlerinin hepsinden daha üstündür. İmamı En-Navevî, Tehzib sahibi İbnu Ceririn kitabı tefsirde benzeri yazılmamış bir kitabtır, der. Ebu İshak el İsferayini «Eğer bir kişi İbni Cerir'in tefsirini elde etmek için Çin'e dahi giderse çok sayılmaz» der.
İbni Cerir arkadaşlarına şunu söylüyordu: «Sizin tefsir ilmine karşı şu anda neşeniz var mıdır?»
Onlar: «Miktarı ne kadar olacak?» diye sorarlardı. Onlara cevap olarak: «Otuz bin yaprak olacaktır.»
Dediler ki:
— Bu çalışma hayatı, tamamlanmazdan önce ifna eden bir çalışma olur.
Bunun üzerine İbni Cerir üçbin yaprak kadar tefsirini kısalttı. Subki «Tabakat-i Mufessirin» de böyle söylüyor.
TEFSİRCİLERİN BEŞİNCİ TABAKASI
Bu bahsi geçen zatlardan sonra bir grup insanlar çıktı. Tefsirleri faidelerle dolu, senedleri hafzedilmiş, kitablar telif etmişlerdir.
1) Hicretin 310. senesinde vefat eden Ebu İshak Ez-Zeccac, İbrahim bin Servi en Nahvi onlardan birisidir. Tefsirine «Meanul-Kur'an» ismini vermiştir.
2) Hicretin 377. senesinde vefat eden Ebu Ali el Farisi'dir ki, bu zat lügat ve belagatta delil idi, onun çeşitli fenler hakkında birçok telifi vardır.
3) Hicretin 351. senesinde vefat eden Ebu-Bekr Muhammed bin Hasan (ki Nakkaş diye biliniyor) el-Mısrî'dir.
4) Ebu Caferi Nuhas «Nahiv» âlimlerindendir. Mısırlıdır. Hicretin 338. de vefat etmiştir.
5) Hicretin 437. senesinde vefat eden Mekki bin Ebil Kays en Nehavi denilen zattır.
6) Hicretin 430. da vefat eden Ebul Abbas Ahmed bin Ahbarul-Mehdevi'dir.
İşte bu dönemde sözler isnadları hazfedilerek nakledildiği için sıhhatli sözler hasta sözlere karıştı. Herkes gördüğü bir sözü tefsirine yazmaya, kalbine ne gelirse ona güvenmeye başladı. Selefi salihten rivayet edilene pek bakan olmadı. Sır sahasında uyulacak âlimlerin kimler olması gerektiğine de iltifat edilmedi. Karmakarışık bir vaziyet meydana geldi.
BU TEFSİRİ DERLERKEN MÜRACAAT ETTİĞİMİZ KAYNAKLAR
1 — Ebu Cafer Muhammed bin Cerir Et Taberi, vefatı 310. Doğumu belli değildir.
2 — Zemahşeri'nin Keşşafi'dir. (Doğumu: 467, Vefatı: 538).
3 — «Envarul Tenzil», Nasiruddin Abdullah bin Ömer el Beyzavi’nindir. (Vefatı 692).
TEFSİRCİLERİN BEŞİNCİ TABAKASI
Bu bahsi geçen zatlardan sonra bir grup insanlar çıktı. Tefsirleri faidelerle dolu, senedleri hafzedilmiş, kitablar telif etmişlerdir.
1) Hicretin 310. senesinde vefat eden Ebu İshak Ez-Zeccac, İbrahim bin Servi en Nahvi onlardan birisidir. Tefsirine «Meanul-Kur'an» ismini vermiştir.
2) Hicretin 377. senesinde vefat eden Ebu Ali el Farisi'dir ki, bu zat lügat ve belagatta delil idi, onun çeşitli fenler hakkında birçok telifi vardır.
3) Hicretin 351. senesinde vefat eden Ebu-Bekr Muhammed bin Hasan (ki Nakkaş diye biliniyor) el-Mısrî'dir.
4) Ebu Caferi Nuhas «Nahiv» âlimlerindendir. Mısırlıdır. Hicretin 338. de vefat etmiştir.
5) Hicretin 437. senesinde vefat eden Mekki bin Ebil Kays en Nehavi denilen zattır.
6) Hicretin 430. da vefat eden Ebul Abbas Ahmed bin Ahbarul-Mehdevi'dir.
İşte bu dönemde sözler isnadları hazfedilerek nakledildiği için sıhhatli sözler hasta sözlere karıştı. Herkes gördüğü bir sözü tefsirine yazmaya, kalbine ne gelirse ona güvenmeye başladı. Selefi salihten rivayet edilene pek bakan olmadı. Sır sahasında uyulacak âlimlerin kimler olması gerektiğine de iltifat edilmedi. Karmakarışık bir vaziyet meydana geldi.
BU TEFSİRİ DERLERKEN MÜRACAAT ETTİĞİMİZ KAYNAKLAR
1 — Ebu Cafer Muhammed bin Cerir Et Taberi, vefatı 310. Doğumu belli değildir.
2 — Zemahşeri'nin Keşşafi'dir. (Doğumu: 467, Vefatı: 538).
3 — «Envarul Tenzil», Nasiruddin Abdullah bin Ömer el Beyzavi’nindir. (Vefatı 692).
4 — Ebul Kasım Hüseyin bin Muhammed er Ragıb el İsfehani, (Vefatı 500'ci yılın başında).
5 — «Mefatih ul Gayb», Fahreddini Razî'dir, (Vefatı 610).
6 — Hicretin 516. nda vefat eden Hüseyin bin Mes'ud el-Bagavi'-nin tefsiridir.
7 — Hicretin 774. de vefat eden Hafız İmaduddin Ebul Fida İsmail bin Kesir'in tefsiridir.
8 — Hatibi Şerbinin «Es Sirac el Münir» adlı tefsiri. (Vefatı: 977).
9 — Alusinin «Ruh ul Beyan»ı. (Doğum: 1217, Vefat: 1270).
10 — Buhari şerhi AYNİ.
11 — Celaleyn Tefsiri,
12 — «İrşadul-Aklis-Selim ilâ Mezayel - Kur'an'il-Kerîm» adlı Ebussuud Efendinin tefsiri. (Vefat: 982).
13 — Müslimin en-Nevavi tarafından yazılmış şerhi,
14 — Merağinin Tefsiri,
15— Sıddık - Hasan Han el-Buharî el-Kanucî (1248- ) Fethul-Beyan adlı tefsiri,
16 — İsmail-Hakkî el-Bursevî Ruhul-Beyan adlı tefsiri,
17 — Allame Tantavî Cevherinin el-Cevahir adlı tefsiri,
18 — Yirminci asrın şehidi Seyyid Kutubun «Fizilâlil-Kur'an'ı,
19 — İbnu-Kayyım el-Cevzînin «et-Tefsirul-Kayyım adlı tefsiri,
20 — Büyük âlim Elmalılı Hamdi Yazır hocamızın «Hak dini Kur'-an dili adlı Türkçe tefsiri,
21 — Büyük Mudekkik Hasan Basri Çantay'ın «Kur'an-ı Hakim ve Meali Kerîm» adlı tefsiri,
22 — Büyük edip Ömer Riza Doğrul'un «Tanrı Buyruğu» adlı tefsiri,
23 — Allame Cemaleddin el-Kasımî'nin «Meha sinüt-Tevil» adlı tefsiri,
24 — Es-Seyyid Muhammed Reşid Rıza'nın «Tefsirül-Menarı» adlı tefsiri,
25 — İmam Celalüddin Abdurrahman es-Suyutî'nin «Ed-Durrül-Mensûr Fit-Tefsiri Bil-Me'sûr» adlı tefsiri,
26 — «Tenvirul-Mikyas» adlı ve İbnu-Abbas'dan rivayet edilen tefsir,
27 — İmam-ı Suyutî'nin «el-İtkan Fiûlumil-Kur'ân» adlı kitabı,
5 — «Mefatih ul Gayb», Fahreddini Razî'dir, (Vefatı 610).
6 — Hicretin 516. nda vefat eden Hüseyin bin Mes'ud el-Bagavi'-nin tefsiridir.
7 — Hicretin 774. de vefat eden Hafız İmaduddin Ebul Fida İsmail bin Kesir'in tefsiridir.
8 — Hatibi Şerbinin «Es Sirac el Münir» adlı tefsiri. (Vefatı: 977).
9 — Alusinin «Ruh ul Beyan»ı. (Doğum: 1217, Vefat: 1270).
10 — Buhari şerhi AYNİ.
11 — Celaleyn Tefsiri,
12 — «İrşadul-Aklis-Selim ilâ Mezayel - Kur'an'il-Kerîm» adlı Ebussuud Efendinin tefsiri. (Vefat: 982).
13 — Müslimin en-Nevavi tarafından yazılmış şerhi,
14 — Merağinin Tefsiri,
15— Sıddık - Hasan Han el-Buharî el-Kanucî (1248- ) Fethul-Beyan adlı tefsiri,
16 — İsmail-Hakkî el-Bursevî Ruhul-Beyan adlı tefsiri,
17 — Allame Tantavî Cevherinin el-Cevahir adlı tefsiri,
18 — Yirminci asrın şehidi Seyyid Kutubun «Fizilâlil-Kur'an'ı,
19 — İbnu-Kayyım el-Cevzînin «et-Tefsirul-Kayyım adlı tefsiri,
20 — Büyük âlim Elmalılı Hamdi Yazır hocamızın «Hak dini Kur'-an dili adlı Türkçe tefsiri,
21 — Büyük Mudekkik Hasan Basri Çantay'ın «Kur'an-ı Hakim ve Meali Kerîm» adlı tefsiri,
22 — Büyük edip Ömer Riza Doğrul'un «Tanrı Buyruğu» adlı tefsiri,
23 — Allame Cemaleddin el-Kasımî'nin «Meha sinüt-Tevil» adlı tefsiri,
24 — Es-Seyyid Muhammed Reşid Rıza'nın «Tefsirül-Menarı» adlı tefsiri,
25 — İmam Celalüddin Abdurrahman es-Suyutî'nin «Ed-Durrül-Mensûr Fit-Tefsiri Bil-Me'sûr» adlı tefsiri,
26 — «Tenvirul-Mikyas» adlı ve İbnu-Abbas'dan rivayet edilen tefsir,
27 — İmam-ı Suyutî'nin «el-İtkan Fiûlumil-Kur'ân» adlı kitabı,
28 — Muhammed Ali es-Sabunî'nin «Tefsiru-Ayatil-Ahkâm» adlı tefsiri,
29 — İmam Ebu-Bekr Ahmed er-Razî el-Cessas (Vefat 370) «Ahkamul-Kur'an» adlı tefsiri;
30 — Ebu - Hayyamn «el-Bahrul-Mühit» adlı tefsiri. (Doğumu: 654, vefatı: 745).
31 — Ebu-Abdullah Muhammed bin Ahmed el-Kürtubî'nin «el-Ca-mi'Li-Ahkâmil-Kur'ân» adlı tefsiri. (Vefatı: 671).
32 — Muhammed bin Ali eş-Şevkanî (1173-1250) «Fethül-Kadir» adlı tefsiri,
33 — İbnul-Cevzi'nin «Zadul-Mesir Fi İlmit-Tefsir» adlı tefsiri. (Doğumu: 510, vefatı: 597).
34 — Ez-Zerkeşi'nin «El-Burhan Fi-Ulumil-Kur'an» adlı tefsiri,
35 — Konyalı M. Vehbî efendinin «Hulasetul-Beyan» adlı tefsiri,
36 — İmam-ı Safi'nin «Ahkamül-Kur'an» adlı tefsiri,
37— M. Abdül-Azim Ez-Zarkan'm «Menahilul-İrfan» adlı kitabı.
Bu kaynaklar yanında hadis kitablarının tefsir bölümlerine de müracaat ettik.
Zaman zaman lûğat kitablarına da baş vurduk.
Tefsiri bil-Mesur'da İbni-Ceriri Taberi, İbnu-Kesir ve Ed-Durrul-Mensur'un bir çok bölümünü kitabımıza aktardık. Bu bakımdan tefsirimize «Tefsiri-Bir-Rivaye» de denilebilir.
Yaptığımız nakilleri bazen motamot, bazen de özet olarak aldık.
Naklettiğimiz görüşlere ille katılıyoruz kanaati güdülmemelidir. Bazı ihtilaflı meselelerde tercihimizi sunarız. Bazen her hangi bir tercih yapmaksızın büyük muctehidlerin ihtilâflarını olduğu gibi naklediyoruz. Bundan gayemiz; okuyucuyu bu değerli görüşlere muttali kılmaktır.
Ahkâm bahislerini mümkün olduğu kadar muctehid imamların görüşlerini vererek naklettik.
Bazı yerlerde Alusînin «Ruhul-Meani» adlı tefsirinden «İşâri tefsir» diye adlandırılan bölümü malûmat için, naklettik. Fakat peşinen söyliyelim ki orası sahamızın dışında olduğu için menfi veya müsbet bir tavır almamız mümkün değildir.
29 — İmam Ebu-Bekr Ahmed er-Razî el-Cessas (Vefat 370) «Ahkamul-Kur'an» adlı tefsiri;
30 — Ebu - Hayyamn «el-Bahrul-Mühit» adlı tefsiri. (Doğumu: 654, vefatı: 745).
31 — Ebu-Abdullah Muhammed bin Ahmed el-Kürtubî'nin «el-Ca-mi'Li-Ahkâmil-Kur'ân» adlı tefsiri. (Vefatı: 671).
32 — Muhammed bin Ali eş-Şevkanî (1173-1250) «Fethül-Kadir» adlı tefsiri,
33 — İbnul-Cevzi'nin «Zadul-Mesir Fi İlmit-Tefsir» adlı tefsiri. (Doğumu: 510, vefatı: 597).
34 — Ez-Zerkeşi'nin «El-Burhan Fi-Ulumil-Kur'an» adlı tefsiri,
35 — Konyalı M. Vehbî efendinin «Hulasetul-Beyan» adlı tefsiri,
36 — İmam-ı Safi'nin «Ahkamül-Kur'an» adlı tefsiri,
37— M. Abdül-Azim Ez-Zarkan'm «Menahilul-İrfan» adlı kitabı.
Bu kaynaklar yanında hadis kitablarının tefsir bölümlerine de müracaat ettik.
Zaman zaman lûğat kitablarına da baş vurduk.
Tefsiri bil-Mesur'da İbni-Ceriri Taberi, İbnu-Kesir ve Ed-Durrul-Mensur'un bir çok bölümünü kitabımıza aktardık. Bu bakımdan tefsirimize «Tefsiri-Bir-Rivaye» de denilebilir.
Yaptığımız nakilleri bazen motamot, bazen de özet olarak aldık.
Naklettiğimiz görüşlere ille katılıyoruz kanaati güdülmemelidir. Bazı ihtilaflı meselelerde tercihimizi sunarız. Bazen her hangi bir tercih yapmaksızın büyük muctehidlerin ihtilâflarını olduğu gibi naklediyoruz. Bundan gayemiz; okuyucuyu bu değerli görüşlere muttali kılmaktır.
Ahkâm bahislerini mümkün olduğu kadar muctehid imamların görüşlerini vererek naklettik.
Bazı yerlerde Alusînin «Ruhul-Meani» adlı tefsirinden «İşâri tefsir» diye adlandırılan bölümü malûmat için, naklettik. Fakat peşinen söyliyelim ki orası sahamızın dışında olduğu için menfi veya müsbet bir tavır almamız mümkün değildir.
Tefsirimizisminden de anlaşıldığı gibi mevcud tefsirlerin bir özetidir. Kanaatımızca daha lüzumlu gördüğümüz meseleleri ve görüşleri nakletmiş bulunuyoruz. Değişik kıraatlara pek fazla yer vermedik. Bazı istilahları arabçada kullanıldığı gibi isti'mal ettik. Tefsir içinde adı geçen zatların isimlerinin okunuş tarzını isim ve künyeleri konu edinen kitablardan naklettik. Bazı müsteşriklerin adlarının Frenkçesinî bulamadığımız için zevkimize göre yazdık.
Meal kısmında mevcud meallerden bazı âyetlerde değişiklik görebilirsin. Muhakkak ki, onu ya Beyzavî veya Celâleyn tefsirine göre tanzim ettiğimizi bil.
Tefsirimizin son cildinde genel bir fihristiyle beraber içinde adı geçen zatların tercüme halleri verilecektir.
Cenab-ı Mevlâdan dileğimiz bu Kur'an'a olan hizmetimizi seadeti dareynimize vesile kılmasıdır. Hem beni hem de fakru zaruret içerisinde yetişmem için her fedakârlığa katlanan anne ve babamı affetmesini dilerim yüce Mevlâmızdan...
Meal kısmında mevcud meallerden bazı âyetlerde değişiklik görebilirsin. Muhakkak ki, onu ya Beyzavî veya Celâleyn tefsirine göre tanzim ettiğimizi bil.
Tefsirimizin son cildinde genel bir fihristiyle beraber içinde adı geçen zatların tercüme halleri verilecektir.
Cenab-ı Mevlâdan dileğimiz bu Kur'an'a olan hizmetimizi seadeti dareynimize vesile kılmasıdır. Hem beni hem de fakru zaruret içerisinde yetişmem için her fedakârlığa katlanan anne ve babamı affetmesini dilerim yüce Mevlâmızdan...
SON SÖZÜMÜZ
Kur'anı Kerim, peygamberlerin en sonuncusu Hz. Muhammed Mustafa'ya (Aleyhisselâtu vesselam) gelen en son ilâhî kitabdır. Bu mübarek Kitab, tâ Kıyamete kadar bütün insanlar ve cinlere yol gösterecek yegâne ilâhî kaynak olarak hüküm sürecektir. Onu her türlü saldırıdan koruyacağını Allah (Celle Celâlühü) söz vermiştir. «Elbette (Kur'anı) biz indirdik ve elbette onu biz koruyacağız.» (El-Hicir: 9).
Bu mukaddes kitabımız, dinimizin birinci derecede hüküm kaynağıdır. Dört delilin birincisi hattâ derin düşünülürse, delillerin tamamıdır. Bu ilâhî kaynak, bazen bir âyette değişik olarak bir kaç hükmü birden gözlerin önüne serdiği için onu bir roman havasıyla okumak hatalıdır.
Her cümlesini dikkatli ve itinalı okumak, kelimelerini kılı kırk yararcasına tedkik etmek, tekrar ede, ede görünürde kapalı görünen kelimelerin hakikatine bir oranda yaklaşmak her müslümanın vazifesidir.
Beşeriyyetin saadetinin kaynağı olan Kur'ân Arapça olarak inmiştir. O, ilâhî kelâmı aktaran kelimeler geniş kapsamlı kelimeler olduğundan ancak onlar Kur'ân'ın muhtevasını taşır, başka dillerde kullanılan kelimeler bu ifadeden yoksun olduğundan Kur'ân başka dillere ancak Mealen nakledilebilir. Hiç bir Meal aslın yüzde - yüzünü ifade edemez ve ibadetlerin ifâsında aslın yerine geçemez. Mealleri okuyan «işte Kur'ân bu kadarcıktır.» diyemez.
Meallarına bakarak Kur'an'ın azametinde şüpheye düşenler varsa, kusur kendilerine aiddir. Çünkü Meal, bir bakıma motamot bir çeşit tercüme sayılır!.. Mümkün olduğu kadar Kur'ân'ın kısaca bir mânasını ifade etmeye çalışır. Dünyadaki denizlere yedi deniz daha eklenip Kur'ân'daki kelimelerin ifade ettiği mânaları yazmakda kullanılırsa, o mürekkep yetmiyecektir. Allah kelâmının ifade ettiği mânâlar bitmeden o mürekkep bitecektir. «De ki: Eğer Rabbimin kelimelerini yazmak için bütün denizler mürekkep olsa, muhakkak ki. Rabbimin kelimeleri tükenmeden denizler tükenirdi, bir o kadar daha yardımcı getirsek bile!..» (El-Kehf: 109).
Kur'anı Kerim, peygamberlerin en sonuncusu Hz. Muhammed Mustafa'ya (Aleyhisselâtu vesselam) gelen en son ilâhî kitabdır. Bu mübarek Kitab, tâ Kıyamete kadar bütün insanlar ve cinlere yol gösterecek yegâne ilâhî kaynak olarak hüküm sürecektir. Onu her türlü saldırıdan koruyacağını Allah (Celle Celâlühü) söz vermiştir. «Elbette (Kur'anı) biz indirdik ve elbette onu biz koruyacağız.» (El-Hicir: 9).
Bu mukaddes kitabımız, dinimizin birinci derecede hüküm kaynağıdır. Dört delilin birincisi hattâ derin düşünülürse, delillerin tamamıdır. Bu ilâhî kaynak, bazen bir âyette değişik olarak bir kaç hükmü birden gözlerin önüne serdiği için onu bir roman havasıyla okumak hatalıdır.
Her cümlesini dikkatli ve itinalı okumak, kelimelerini kılı kırk yararcasına tedkik etmek, tekrar ede, ede görünürde kapalı görünen kelimelerin hakikatine bir oranda yaklaşmak her müslümanın vazifesidir.
Beşeriyyetin saadetinin kaynağı olan Kur'ân Arapça olarak inmiştir. O, ilâhî kelâmı aktaran kelimeler geniş kapsamlı kelimeler olduğundan ancak onlar Kur'ân'ın muhtevasını taşır, başka dillerde kullanılan kelimeler bu ifadeden yoksun olduğundan Kur'ân başka dillere ancak Mealen nakledilebilir. Hiç bir Meal aslın yüzde - yüzünü ifade edemez ve ibadetlerin ifâsında aslın yerine geçemez. Mealleri okuyan «işte Kur'ân bu kadarcıktır.» diyemez.
Meallarına bakarak Kur'an'ın azametinde şüpheye düşenler varsa, kusur kendilerine aiddir. Çünkü Meal, bir bakıma motamot bir çeşit tercüme sayılır!.. Mümkün olduğu kadar Kur'ân'ın kısaca bir mânasını ifade etmeye çalışır. Dünyadaki denizlere yedi deniz daha eklenip Kur'ân'daki kelimelerin ifade ettiği mânaları yazmakda kullanılırsa, o mürekkep yetmiyecektir. Allah kelâmının ifade ettiği mânâlar bitmeden o mürekkep bitecektir. «De ki: Eğer Rabbimin kelimelerini yazmak için bütün denizler mürekkep olsa, muhakkak ki. Rabbimin kelimeleri tükenmeden denizler tükenirdi, bir o kadar daha yardımcı getirsek bile!..» (El-Kehf: 109).
Büyük Kur'ân Tefsiri, Cilt: 1 F.ll
Gerçek budur, öyle ise hiç bir tercüme, hiç bir Meal, hiç bir tefsir kitabı Kur'ân'ın azametini olduğu gibi aktaramaz. Ancak «Ehli-sünnet vel-cemaat» itikadına uygun yapılmış Meallere, ve «Selefi-salihin»in inancına ters düşmiyen tefsirler Rabbimizin yüce kitabına birer anahtardırlar. Birazcık olsun onun engin ve derin mânâlarını aktarmaya yardımcıdırlar. İşte bizimde kaleme aldığımız bu eser, bu sahada bir nebzecik hizmete vesile olsun maksadıyle yazılmıştır. Hatta diyebiliriz ki şimdiye kadar yazılanların bir özetidir. Bal arısının değişik çiçeklerden balı derlemesine benzer. Yoksa «Zamahşerî»lerin, «İbnû-Kesir»lerin, «Beyzavî»lerin kalem oynattıkları tefsir sahası nerede biz acizler nerdeyiz?
Mevcud Mealların hepsi de bir dereceye kadar dinî hizmetleri yerine getirmeye gayret sarfettiklerinde şübhem yoktur. Lâkin çoğu kopyacılık yoluyle meydana geldiğinden birisinde bulunan hata ve yanlışlık aynen diğerine de geçmiştir, örnek olarak «El-Beyyine» sûresinin beşinci âyetini gösterebiliriz. Bakınız mevcud Meallerin çoğunda bahsi geçen âyetin son cümlesi şöyle meallandirilmiştir: «İşte doğru din budur!..» Halbuki, elimizde bulunan Arapça tefsirlerin hepsinde «îşte bu, dosdoğru milletin dinidir!» şeklinde âyet mânâlandırılmıştır. Yani «Dinül-Kayyimeti» tabiri «Dinül-Milletil-Kayyeti» şeklinde değerlendirilmiştir. «El-Kayyımeti» kelimesi «Muzafün-ileyh» kabul edilmiştir. «Din» kelimesinin sıfatı değildir. Ancak zoraki bir teville olabilir. Zira «Din» kelimesi «Muzekker»dir, «El-Kayyimeti» müennesdir. «Din» kelimesi nekiredir, «El-Kayyimeti» marifedir. Eğer mevcud Meallerin yazdıkları gibi olsaydı «Zalika Ed-Dinül-Kayyimü» olması gerekirdi. Her ne ise bu bahisleri bizden sonra gelip yazdıklarımızı inceleyecek nesillerin aziz yazarlarına bırakıp sadede gelelim. Rabbimizbizi kusurlarımızla başbaşa bırakmasın. Onları affetmek suretiyle bizi paklasın. Bildiklerimizle amel etmemizi ve bilmediklerimizin de ilmini bize nasib eylesin. Amin. ( büyük kuran tefsiri kitap, ali arslan tefsir oku, ali arslan Tekirdağ eski müftüsü, İstanbul Merkez vaizi, okusan yayınları, hulasatüt tefasir )
ALİ ARSLAN
Hicrî 1404
Miladî 1984 İSTANBUL
Yorum yaz
Bu kitabı henüz kimse eleştirmemiş.
-
Stokta yok
-
Stokta yok
-
-
-
-
-
Stokta yok
-
Stokta yok
-
Stokta yok
-
