El-Müntehab (Ciltli, Şamua)

Abd b. Humeyd b. Nasr el-Kissî; meşhur müsned ve tefsir sahibi, ilim yolunda birçok seyahatte bulunmuş, sıkıntılara göğüs germiş, devrinin büyüklerinden rivayette bulunmuş ve kendisinden de büyük isimlerin rivayette bulunduğu büyük muhaddîstir. İmâm Abd b. Humeyd devrinin birçok büyük muhaddisleriyle buluşmuş ve onlardan hadis rivayet etmiştir. Yine kendisinden, İmâm el Buhârî, Delâilu'n-Nubuvve'de muallak olarak, İmâm Müslim, İmâm et-Tirmizî ve diğer birçok hadis âlimi hadis rivayetinde bulunmuşlardır İbnu Nukta da Ebû Sa'd Abdurrahmân b. Muhammed el-İdrîsî'nin şöyle dediğini nakletmiştir: "Abd b. Humeyd b. Nasr el-Keşşî, Abd b. Humeyd diye tanınmaktadır. Müsned ve tefsîr sahibidir. Sağlam din otoritelerinden ve güvenilir hadîsçilerdendir." es-Sem'ânî şöyle demiştir: "O hadis toplayıp tasnîf edenlerden kıymeti yüksek bir imâmdır. Yeryüzünün birçok bölgesinden (ilminden dolayı) ona gidilirdi." Yâkût şöyle demiştir: "O Müsned sahibi ve hadis otoritelerinden biridir." ez-Zehebî şöyle dedi: "Güvenilir imâmlardan/otoritelerdendi Alimler onun büyük ve küçük olmak üzere iki müsnedinin bulunduğunu zikretmişlerdir. Bunlardan büyük olan hakkında tafsilatlı bir bilgi bilinmemektedir. Küçük olan ise "el-Müntehab mine'l-Müsned", "el-Müntehab min Müsned-i Abd b. Humeyd" veya meşhur adıyla "Müsned-i Abd b. Humeyd" olarak bilinen kaynak eserdir. el-Müntehab mine'l-Müsned (Müsned'den Seçilmiş Hadîsler): Bu, zikri geçtiği üzere küçük müsneddir. İbrahim b. Huzeym eş-Şâşî'nin kitabın musannifi Abd b. Humeyd'den dinlediği kısımdır ve küçük bir cilttir. Meşhur birçok sahabînin müsnedini almamıştır. Yüz elli sahabeye ait hadîsler bulunmaktadır. Hadis sayısı nüshalara göre çok az farklılık göstermekte; elimizdeki nüsha ise 1594 hadis ihtivâ etmektedir. İbnu Hacer de "O elime geçen isnadı en âli müsnedlerdendir" demiştir.