Karabaş Velî; Hayatı, Fikirleri, Risaleleri

Türk kültür tarihinde tasavvuf ve tarîkatlerin önemli bir yere sahip olduğu bilinen bir gerçektir. Özellikle Selçuklular ve arkasından Osmanlılar döneminde Anadolu'nun müslümanlaşmasında mutasavvıfların büyük emekleri olmuştur. Fetihler sırasında orduyla birlikte hareket ederek manevî destek verdikleri gibi, fetihten sonra fethedilen topraklarda kurdukları tekkelerde insanlar yetiştirmişlerdir. Tasavvufun Osmanlı'daki etkisi sadece devletin kuruluş ve yerleşme dönemiyle sınırlı kalmamıştır. Zamanla sosyal, siyâsî ve askerî olmak üzere toplumun hemen her alanında mutasavvıfların ve kurdukları tarîkatlerinin etkisi büyük olmuştur . Osmanlı döneminin tasavvufî düşüncesini etraflıca ortaya koyabilmek için yaşayışları, eserleri, fikirleri ve tesirleriyle yaşadığı çağda topluma yön verici bir rol üstlenmiş mutasavvıflar ile bağlı bulundukları tarîkatler hakkında müstakil ve geniş araştırmalara ihtiyaç olduğu bellidir. Bu tür araştırmaların İslâm kültür ve medeniyetinin tetkik edilmesinde araştırmacılara önemli katkılar sağlayacağı kanaatindeyiz. Karabaş Velî, bazı tarihçilerin Osmanlı Devleti için "Duraklama Dönemi" dedikleri XVII. yüzyılda yaşamış, döneminin en önemli tarîkatlerinden biri olan Halvetîlik tarîkatinde bir "pîr-i sânî" yani kol başı olarak hizmet etmiş bir sufidir. Mutasavvıfımız hem yazdığı ondan fazla eseriyle, hem de yetiştirdiği talebeleri aracılığıyla Halvetîlik tarîkatine yeni bir atılım ve canlılık gücü vermiştir. Yaşadığı dönemde önemli bir konuma ve şöhrete sahip olan Karabaş Velî hakkında şimdiye kadar ayrıntılı bir çalışma yapılmamıştır. Konuyla ilgili en kapsamlı çalışma olan bu eserde Karabaş Velî'nin hayatı, eserleri ve fikirleri bütün yönleriyle incelenmekte, ayrıca Karabaş Velî'nin bütün risalelerine de yer verilmektedir. Böylece özelde Karabaş Velî'nin düşünceleri incelenmekle birlikte, genelde Osmanlı dönemi düşünce yapısını daha iyi anlama yolunda bir katkı sağlamak hedeflenmiştir.