Maktel-i Hüseyn; Kerbela Hadisesi

İslam ve insanlık tarihini etkileyen ve asırlar boyunca bu etkisini sürdüren olaylardan biri de peygamberimizin ölümünden yarım asır geçmeden mazlumların daveti ile mücadele başlatan Hz. Hüseyin'in Kerbela'da şehit edilmesidir. Hz. Hüseyin ve beraberindekiler hak ve adalet için çıktıkları bu yolda onları çağıranlar tarafından yüz üstü bırakılmış ve Yezid ordusu tarafından muhasara altına alınarak eziyet edilerek şehit edilmişlerdir. Vicdan sahibi herkesi derinden üzen ve tarifsiz acılara boğan bu hadisenin etkisi günümüze kadar devam etmiş ve edebiyatta da yer bularak maktel türünün gelişmesini sağlamıştır. Hz. Hüseyin ve beraberindekilerin maruz kaldığı zulmü ve şehit edilmelerinden dolayı hissedilen acıları anlatan mersiyeler, makteller Arap ve Fars edebiyatının yanı sıra edebiyatımızda da en güzel örneklerini vermiştir. Bunlardan en önemlisi Türk edebiyatının kuruluş devri sayılan 14. asırda (m.1362 yılında) Şâdî tarafından mesnevi nazım şeklinde yazılan 3013 beyitlik Maktel-i Hüseyin adlı eserdir. Esere kaynaklık eden ve Arap edebiyatından elimizde bulunan ilk maktel olan Ebu Mihnef'in eserinde olduğu gibi 10 Muharrem'e kadar her gece bir meclis okunmak üzere 10 meclisten oluşan eserde; Hz. Hüseyin'in Kufeliler tarafından davet edilmesi, yola çıkması, Kufeliler tarafından yalnız bırakılması, Yezid ordusu tarafından muhasara edilmesi, Yezid ordusu ile muharebesi, beraberindekilerin çoğunun ve en son kendisinin şehit edilmesi, kesilen başının ve geri kalanların Şam'a götürülmesi gibi olaylar anlatılmaktadır. Muhtelif kütüphanelerde 10'u aşkın nüshası bulunan eser; baskıya hazırlanırken Milli Kütüphane 06 Hk 45'te kayıtlı ve içeriğinden Alevî-Bektâşî hassasiyetlerle yazıldığı anlaşılan nüsha esas alınmıştır.