Rical Tenkidinin Doğuşu Ve Gelişimi

Hadise ait ilmî disiplinler arasında metnin aslını tespit etmede merkezî konumda olan cerh ve ta?dîl ilminin tarihî süreci tetkik edilirken üzerinde durulması gereken en önemli dönemler arasında İslâmî ilimlerin teşekkül ettiği II. (VIII) yüzyıl yer alır. Zira bu dönemde ricâl tenkit faaliyetleri ilmî bir hüviyet kazanmış, tenkit esasları ve kavramları konulmuş ve bu dönemde oluşan râvî eleştiri birikimi sonraki dönem ricâl tenkitlerinin gelişiminde tayin edici unsur olmuştur. II. (VIII) asrın, sonrası dönem ricâl tenkitlerinin gelişimine etkisi ise iki yönlü gerçekleşmiştir: metodolojik ve terminolojik açıdan etki; râvînin hadis rivâyetindeki konumuna dair yapılacak II. (VIII) asır sonrası içtihada kaynaklık etme açısından etki. Bu ehemmiyetinden dolayı ricâl tenkit ilminin doğuş dönemi olan bu yüzyılın bütün yönlerine dair çekilecek fotoğraf, esasında cerh-ta'dîl ilminin IX. (XV.) asrın ortalarına kadar devam eden serüvenini doğru anlamanın ilk basamağını teşkil edecektir.