Riyazüs Salihin Büyük Hadis Kitabı (5 Cilt Takım)

Tam adı Riyâzü's-sâlihîn min hadîsi seyyidi'l-mürselîn olan eser, İmam Nevevî'nin çalışmaları arasında önemli bir yer tutar. Nevevî bu kitabını, 45 yıllık kısa fakat çok verimli hayatının en olgun ve bereketli dönemleri kabul edilen bir yaşta, 40 yaşlarında yazdı. Bundan üç sene önce de, bir başka önemli eseri el-Ezkâr'ı telif etmişti. Riyâzü's-sâlihîn'in telifi, 14 Ramazan 670 (1271) tarihinde bir pazartesi günü tamamlandı. Nevevi'nin Riyâzü's-sâlihîn'i Yazarken Gözettiği Prensipler İmam Nevevî, kitabını yazarken bazı prensipler gözettiğini eserinin önsözünde belirtir. Buna göre Riyâzü's-sâlihîn'in başlıca özellikleri şunlardır: * İnsanlara dünya ve âhiret saâdetini kazanma yollarını gösterecek, zâhirî ve bâtinî edepleri elde etmelerini sağlayacak, iyiyi ve güzeli teşvik, kötüden ve çirkinden uzaklaşmayı temin edecek sahih hadislerden oluşan muhtasar bir kitap olacaktır. * Sahih hadis kaynakları olarak şöhret kazanmış kitaplardan seçilen, mâna ve mahiyetleri açık, delâletleri kesin hadisleri ihtiva edecektir. Çünkü gaye: Umumun faydasına olan bir eseri hazırlamaktır; sadece ilim erbabının değil. Bilinen ve her bakımdan güvenilen hadis-i şerif kitaplarının başında şu ikisi gelir: Buhari ve Müslim .. Bu eserdeki hadis-i şerifler, çoğunlukla bunlardan alınmıştır. Bu iki eserden sonra, şu dört hadis-i şerif kitabı gelir: Sünen-i Ebu Davud, Tirmizi, Nesei, İbn-i Mace,Kütüb-ü sitte .. (Altı kitap .. ) dedikleri bunlardır. Bunlardan sonra, Hakim'in Müstedrek'ini sayabiliriz. Esere, hepsinden de hadis-i şerifler alınmıştır. * Konuların baş tarafında ilgili âyetlere yer verilecektir. * Açıklanmasına ihtiyaç duyulan bazı kelime ve terimler kısaca açıklanacaktır. * Her hadisten sonra, o hadisin hangi kitaptan alındığı belirtilecektir. * Hayır ve iyilikleri özendirici, kötülük ve çirkinlikleri engelleyici nitelikte hadisler olmasına özen gösterilecektir. * Hadislerin senedinde sadece sahâbî ravinin adı verilecektir. * Gerektiğinde bazı hadislerden sonra, o hadisin sıhhat açısından durumuna, bazan da ravilerinin haline işaret edilecektir. * Muhtevânın dînî ve ictimâî nitelikte olmasına özen gösterilecektir. İmam Nevevî, kitabının başından sonuna kadar bu prensiplere bağlı kalmaya itina gösterdi. Bir hadis-i şerif için: - Müttefeykun aleyh .. (Üzerinde ittifak edilmiştir ) Dediğim zaman, bunun manası şudur: Onu, Buhari ve Müslim rivayet etmiştir. Bir hadis-İ şerif üzerinde bu iki büyük muhaddisin, görüş birliği edip ittifakla sağlamlığına karar vermeleri, kabulleri, kalan imamların da onun üzerinde ittifakla karar vermelerinin sebebidir. Bu kitap ümid ederim ki: Ona önem vereni hayra götürür; çeşitli çirkin işlerden ve tehlikelerden çeker çevirir. Bu cümlede geçen hayırlar lafzını, şu şekilde açıklamak mümkündür: İbadet işleri, Yüce Sübhan Hak yakınlığını anlatan taat çeşitleri - Çirkin işler .. tabiri ile de, şu mana anlattılar: Her türlü rezalet .. Mesela: Hırsızlık, haysiyet ve şeref kırıcı durumlar .. - Tehlikeler .. kelimesi ise, şu hususları anlatır: İnsanı dünyada sevimsiz kılan, ahirette azaba sokan her ne ise .. Mesela: Kendini beğenmek, büyüklenmek, gösteriş yapmak, ettiği iyiliği kullara duyurmak veya göstermek sureti ile gösteriş yapmak .. Şimdi .. Ben, bu eserden birşeyle faydalanan kardeşten diliyorum ki: Bana, ana babama, meşayihime, sair sevdiklerimize ve bütün Müslümanlara dualar okuya .. Bu cümlede geçen: "Meşayihime" tabiri ile, İmam-ı Nevevi, her kimden zahir ve batın ilim almışsa, onları anlatmak istiyor. Onların yaşça büyük veya küçük olmaları önemli değildir. İmam-ı Nevevi'nin buradaki dileği, gayet tevazu sahibi engin gönüllü olduğunu göstermektedir. Kendisinin gıyabında duayı istemesi ise .. böyle bir duanın makbulolacağı yolunda gelen hadis-i şerife göredir. Allah-ü Taala ona, ana babasına, kendisine ilim veren hocalarına, tüm sevdiklerine ve bütün Müslümanlara rahmet eylesin; bizleri de şefatına nail eylesin .. Amin!.