Şii/Usuli Geleneğin Kur'an Yorumu; Şerif Murtaza Örneği

İslam dininin değişmez iki temel kaynağı olan Kur'an ve Sünnet'in anlaşılmasına ve yorumlanmasına yönelik İslam dünyasında zamanla farklı anlayış ve yönelişler ortaya çıkmıştır. İslami ilimlerin gelişim sürecinde nassları yorumlamada rivayet ve dirayet ekolleri şeklinde iki farklı yaklaşımın hem Sünnî hem de Şiî literatürde ortaya çıktığı bilinmektedir. Şiî dünyada hâkim mezhep haline gelen İmâmiyye ekolünde bu iki temel anlayış, ahbârî/rivayetçi ve usûlî/dirayetçi diye isimlendirilmiştir. Şia'nın siyasi anlamda İslam dünyasında etkin olduğu ve Şia'nın temel kaynaklarının yazıldığı hicri 4. asrın ikinci yarısı ile 5. asrın ilk yarısı, usûlî anlayışın güçlenmeye başladığı bir dönemdir. Usûlî geleneğin en güçlü temsilcilerinden biri olan Şerîf el-Murtazâ, eldeki Kur'an metninin otantik/sahih olduğunu ifade etmiş ve Şia'nın tahrifçi Kur'an tasavvurunu reddetmiştir. İşte elinizdeki bu eser; yaşadığı dönemde Şia'nın Kur'an anlayışında dönüşüm gerçekleştirerek katkı sunmuş Şiî bir âlim olan Murtazâ'nın Kur'an tasavvurunu ve yorum yöntemini ortaya koymaya çalışmaktadır. Böylelikle Şia'nın gerek Kur'an tasavvurunun gerekse tefsir anlayışının yekpare bir yapı arz etmediği ortaya çıkacaktır. Murtazâ'nın yorum yönteminin incelenmesi, aynı zamanda Şia'nın usûlî tefsir geleneğinin bir çeşit belirlenmesi anlamına da gelmektedir.