Varlığın Mana ve Mazmunu

Mazmun nedir? Mazmun (zımmen ifade olunmuş, gizli anlam) kavramını nasıl açıklamalı? Bir zamanlar, Upanişadlar'ı Latinceye çevirenler "O Sırr-ı Ekberdir" demişlerdi. Sırr-ı Ekber nedir? Felsefe (Sokrates), "önce kendini tanı" der; sufiler, "men arafe nefsehu fe-kad arefe rabbehu" (kendini bilen rabbini bilir) derler; sanatkar kendi iç dünyasına dalarak varlığı tanımaya ve ifade etmeye çalışır; ilim adamı dahi bu varlık alemini inceler ve ondaki nizamın genel prensiplerini keşfe çalışır.